Năng lượng sinh khối là gì và ứng dụng của năng lượng sinh khối trong đời sống như thế nào? Bài viết sau đây sẽ cung cấp các tất cả thông tin năng lượng sinh khối và những yếu tố liên quan đến năng lượng sinh khối.
Điều đó sẽ tạo điều kiện cho các bạn đơn giản tìm kiếm được cơ hội để tái tạo và sử dụng năng lượng sinh khối một cách tích cực.
Năng lượng sinh khối là gì?
Năng lượng sinh khối là thuật ngữ được dùng để chỉ bất kỳ loại nhiên liệu tự nhiên phi hóa thạch nào và được phân loại là dạng hữu cơ hoặc là được làm bằng vật liệu có nguồn gốc từ thực vật. Loại nhiên liệu này được chuyển đổi thành các nguồn năng lượng có khả năng sử dụng trong đời sống của con người.
Năng lượng sinh học được xem là nguồn tài nguyên rất quan trọng trên trái đất này, chúng còn được nhắc đên là “Tài nguyên có khả năng phục hồi”. Năng lượng mặt trời chính là nguồn gốc của năng lượng sinh khối.
Về mặt lịch sử, con người đã tìm ra và khai thác những sản phẩm có nguồn gốc từ năng lượng sinh khối khi con người khởi đầu dùng củi khô và cỏ khô để nhóm lửa sưởi ấm.
Vào thời điểm hiện tại, thuật ngữ năng lượng sinh học có thể hiểu theo hai nghĩa. Nghĩa trước tiên là sinh khối là vật liệu cây trồng sử dụng để tạo ra điện năng (dùng tua bin hơi hoặc nén khí), hoặc sinh khối là làm ra nhiệt (thông qua việc đốt các nhiên liệu một cách trực tiếp).
Tiềm năng của năng lượng sinh khối
Vào thời điểm hiện tại, trên toàn cầu NLSK là nguồn năng lượng thứ tư, chiếm tới 15% tổng năng lượng tiêu thụ toàn thế giới. Ở các nước đang phát triển, NLSK thường là nguồn năng lượng lớn nhất, chiếm 35-45% tổng mang lại năng lượng.
Sẽ không ngoa khi nói NLSK giữ vai trò sống còn trong việc đáp ứng nhu cầu năng lượng của thế giới cũng như ở Việt Nam. Ðất đất nước ta có điều kiện tự nhiên thuận lợi như nóng ẩm, mưa nhiều, đất đai phì nhiêu… nên sinh khối phát triển rất nhanh.
Do vậy, nguồn phụ phẩm từ nông, lâm nghiệp đa dạng, liên tục gia tăng. Tuy nhiên, những nguồn phụ phẩm đó lại đang bị coi là rác thải tự nhiên, đang bị lãng phí, nguy hiểm hơn lại biến thành nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường như tình trạng đốt rừng, rơm rạ, mùn cưa ở miền Bắc hoặc đổ trấu xuống sông, kênh rạch ở Ðồng bằng sông Cửu Long…
NLSK nằm trong trong chu trình tuần hoàn ngắn, được các tổ chức về phát triển lâu bền và môi trường khuyến khích sử dụng. Tận dụng được nguồn nhiên liệu này sẽ cùng lúc đó cung cấp năng lượng cho phát triển kinh tế và bảo đảm bảo vệ môi trường.
Những cơ hội đối với việc phát triển năng lượng sinh khối của Việt Nam
Triển vọng phát triển năng lượng sinh khối hiện đại ở Việt Nam có những thời cơ và thách thức sau.
1. Tiềm năng lớn chưa được khai thác
Việt Nam là một nước nhiệt đới nhiều nắng và mưa nên sinh khối phát triển nhanh. ba ý tư lãnh thổ là đất rừng nên tiềm năng phát triển gỗ lớn. Là một nước nông nghiệp nên nguồn phụ phẩm nông nghiệp nhiều loại. Nguồn này ngày càng tăng trưởng cùng với việc phát triển nông nghiệp và lâm nghiệp.
2. Nhu cầu ngày càng phát triển
Cùng với sự tăng trưởng kinh tế – xã hội của quốc gia, nhu cầu ứng dụng các công nghệ NLSK ngày càng phát triển. Thí dụ việc phát triển trồng lúa làm nảy sinh nhu cầu giải quyết trấu ở các nhà máy xay xát, nhu cầu sấy thóc sau thu hoạch.
Chính những nhu cầu này đã kích thích việc phát triển các nhà máy sấy và công nghệ đồng phát sử dụng sinh khối. Việc phát triển chăn nuôi đã tạo ra nhu cầu xử lý chất thải vật nuôi, thúc đẩy công nghệ khí sinh học phát triển mãnh liệt.
3. Các chính sách và thể chế tạo thuận lợi cho phát triển năng lượng sinh khối
Mặc dù chưa có chính sách năng lượng nói chung và năng lượng tái tạo nói riêng nhưng từng bước năng lượng tái tạo đã được nhắc đến trong các văn bản nhà nước.
Mới đây nhất là Quyết định của Thủ tướng chính phủ số 176/2004/QĐ-TTG ban hành ngày 05 tháng 12 năm 2004 về việc phê duyệt kế hoạch phát triển ngành điện Việt Nam giai đoạn 2004-2010.
Định hướng tới năm 2020 và Luật Điện lực được Quốc hội thông qua ngày 03 tháng 12 năm 2004 đều có ghi sử dụng nguồn năng lượng mới, tái tạo để mang lại điện cho vùng nông thôn, miền núi hay hải đảo.
Chỉ thị của Thủ tướng chính phủ số 35/2005/CT-TTG ban hành ngày 17 tháng 10 năm 2005 về việc tổ chức thực hiện nghị định thư Kyoto thuộc công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu cũng là một cơ sở pháp lý thuận lợi cho năng lượng tái tạo.
4. Môi trường quốc tế thuận lợi
Năng lượng tái tạo ngày càng được chú ý và đầu tư phát triển. Đến cuối năm 2005, ít nhất đã có 43 nước (trong đấy có 25 nước Cộng đồng Châu Âu và 10 nước đang phát triển:
Ai Cập, Ấn Độ, Bra-xin, Cộng hoà Đô-mi-nic, Ma-lai-xia, Mali, Nam Phi, Phi-lip-pin, Thái Lan, Trung Quốc) có mục đích quốc gia về năng lượng tái tạo, 48 nước (34 nước phát triển và có nền kinh tế đang chuyển đổi, 14 nước đang phát triển) có chính sách khuyến khích phát triển điện tái tạo.
Chiến lược hành động năng lượng giai đoạn 2005-2010 của các nước ASEAN trong số đó có đề ra mục tiêu đạt ít nhất 10% điện tái tạo trong cơ cấu sản xuất điện.
Nhiều tổ chức quốc tế đang chú ý phát triển công nghệ NLSK ở Việt Nam: họ tổ chức nhiều hội thảo, tài trợ nhiều dự án phát triển NLSK ở đất nước ta. Các dự án NLSK có thời cơ tận dụng cơ chế phát triển sạch (CDM) để hấp dẫn vốn đầu tư.
Nhiều công nghệ dã được hoàn thiên, ứng dụng thương mại nên đất nước ta có thể nhập và ứng dụng, tránh được nguy cơ về công nghệ.
Ứng dụng của năng lượng sinh khối
Sinh khối có thể được xử lý ở nhiều dạng chuyển đổi không giống nhau để làm ra năng lượng, nhiệt lượng, hơi và nhiên liệu. Hầu hết các công đoạn chuyển đổi sinh khối sẽ được chia ra làm hai loại như sau:
- Chuyển đổi nhiệt hóa (thermochemical): gồm có đốt nhiệt (combustion), khí hóa và nhiệt phân
- Chuyển đổi sinh hóa (biochemical): gồm có phân hủy yếm khí (sản phẩm sinh khối và hỗn hợp methane và CO2) và lên men (sản phẩm ethanol).
Một công đoạn khác là chiết xuất, trọng điểm là hành trình cơ học, được dùng để sản xuất energy carriers (chất tải năng lượng – giống như là định nghĩa của hydrogen – xem phần Hydrogen trong tài liệu này) từ sinh khối.
Cũng có các phân biệt những cách chiết suất không giống nhau, phụ thuộc vào sản phẩm của quá trình này là nhiệt, điện năng hoặc nhiên liệu.
Lời kết
Trên đây là những thông tin giúp bạn hiểu về năng lượng sinh khối là gì và những vấn đề xoay quanh năng lượng sinh học có tác động mãnh liệt tới môi trường sống của con người.
Xem thêm: Thiết Bị Năng Lượng Mặt Trời Phổ Biến Nhất Hiện Nay
Phương Thoa – Tổng hợp, chỉnh sửa
(Nguồn tham khảo: timviec365, tapchitaichinh, chatdotxanh)
